Yabancı arkeologlar tarafından 1903'te keşfedilen bölge Vadi el-Hıtan (Balina Vadisi) olarak isimlendiriliyor. Başkent Kahire'nin 130 kilometre güneyinde yer alan Balina Vadisi'nde bugüne kadar 400'den fazla deniz canlısının fosiline rastlandı. 2005 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne dahil edilen alan, "dünyanın en iyi balina fosillerinin bulunduğu bölge" olarak kabul ediliyor.
40 milyon yıllık balina fosilleri
Uzun yıllardır bölgede araştırma yapan arkeologlar, 40 milyon sene önce Kuzey Afrika'nın tamamının ve bu bölgenin okyanus suları altında olduğunu bilimsel verilere dayanarak ispat etmiş durumda. Feyyum çevresindeki çöllerde bulunan 10 büyük hayvan fosilinin de Basilosaurus türü balinalara ait olduğu tespit edildi.
Basilosaurus, yaklaşık 36-45 milyon yıl önce yaşamış, yeryüzünde görülen dev boyutlardaki ilk balina türü olarak biliniyor. Büyüklüğü bir yana bırakılırsa, tip olarak yunusları andırdığı tahmin ediliyor. Büyük beyaz köpek balığının iki-üç katı büyüklüğündeki Basilosaurus türü balinaların, 12 ila 25 metre boyunda olduğu ve ağırlıklarının 7 tona kadar çıktığı söyleniyor.
Günümüzdeki balinalardaki gibi bir hava deliği bulunmadığından nefes alabilmek için kafasını tamamen suyun dışına çıkarması gereken bu hayvanın, denizdeki bütün canlıları yediği ve nehirler aracılığıyla ormanların içlerine kadar girdiği de öngörülüyor.
İnsansı varlıkların fosilleri de burada
Uluslararası Doğa Koruma Birliği'nin (IUCN) verilerine göre bu bölgede Hominin olarak isimlendirilen insansı varlıkların atalarının fosillerine de rastlanıyor. Bilim adamlarına göre bu bölgede yer alan Katrani Dağı'nda insansı fosillerin yanı sıra fillerin ataları, timsahlar ve Afrika'daki diğer iki memeli hayvanların fosillerinin daha fazla bulunması kuvvetle muhtemel. Bu nedenle Mısır yönetimi halen koruma altında olan Balina Vadisi'ni Katrani Dağı ile birleştirerek bütün bölgeyi koruma altına almayı planlıyor.
Turistlerin bölgeye ilgisi
Bölgeye yerli ve yabancı turistler yoğun ilgi gösteriyor. Turistler 7 kişilik dört çekerli araçlarla gün boyu bölgeyi gezme ve aynı zamanda buradaki çöllerde safari yapma imkanı bulabiliyor. Araçlar 1200 cüneyhe (65 dolar) Feyyum kentinden kiralanıyor.
Türk vatandaşı Kayhan Alaybeyi, yıllardır Kahire'de yaşadığını ve bölgeye ilk kez geldiğini söyledi. 40 milyon yıl öncesinden kalan balina fosillerini görmekten son derece mutlu olduğunu belirten Alaybeyi, çölde kayak ve safari yapma imkanı da bulduklarını ifade etti. Mısırlı Rana Mekki ise, milyonlarca yıl öncesinin balina fosillerini görmenin insana çok farklı duygular yaşattığını ve adeta büyülendiğini dile getirdi. Bölgenin sakin ve insana huzur veren bir sadeliği olduğuna dikkati çeken Mekki, ilk fırsatta tekrar gelmeyi arzuladığını söyledi.
Turist rehberleri ve Feyyumlular bölgeyi her mevsimde ziyaret etmenin mümkün olduğunu ancak aşırı sıcaklar nedeniyle yaz aylarında çok tavsiye etmediklerini söylüyor.
Balina Vadisi'nde bölgenin doğasına uygun birkaç yapı inşa edilmiş. Turistler müzeyi ve bölgeyi ziyaret ettikten ve balina fosillerini yerinde gördükten sonra alaturka kafelerde bedevi çayı ve Türk kahvesi (kahve Turki) içerek dinlenebiliyor.
