Akrabaları çeşitli suçlamalarla Çin'in toplama kampları ve hapishanelerinde bulunan Kazakistan vatandaşları, başkent Nur Sultan'daki Gazeteciler Ev'inde "Çin'deki Kazak sorunu" başlıklı bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda konuşanlardan Tursunbu Rahay, 2 yıl önce eşiyle Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden Kazakistan'a taşındığını, Çin vatandaşı eşinin vize işlemleri için gittiği Çin'de gözaltına alındığını daha sonra toplama kampına gönderildiğini söyledi.
Rahay, kendisinin daha sonra Kazakistan vatandaşlığı aldığına dikkati çekerek, "Eşimden 2,5 yıl haber alamamışken, onun 'çocuklarını Kazakistan'da okuttu' suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırıldığını daha yeni öğrendik. İki oğlum Kazakistan'a 5 yıl önce taşınmıştı." diye konuştu.
Çin'de binlerce Kazak vatandaşının suçsuz yere hapishane ve toplama kamplarında tutulduğunu iddia eden Rahay, bu kişilerin serbest bırakılması için Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler'den yardım beklediklerini kaydetti.
- "Yakınlarıma kavuşmak için uluslararası toplumdan yardım istiyorum"
Çin vatandaşıyla evli diğer Kazak vatandaşı Karakat Abdiş de 2017'de eşi ve çocuklarıyla Çin'e gittiğinde eşi, kayınpederi ve eşinin 2 erkek kardeşinin "yağmacılık, ahlaka aykırı davranış ve çeşitli suçlardan" gözaltına alındığını belirtti.
Eşinin bu suçlardan hapse atıldığını söyleyen Abdiş, "Sanıklar duruşmaya yüzlerinde maske ve ayaklarında zincirle çıkarıldı. Maskeyi çıkarttığında eşimi tanıyamadım. 105 kiloydu, resmen bir deri kemik kalmıştı. Diğer tutukluların da durumu kötüydü. Hapishanelerdeki şartların çok kötü olduğunu biliyoruz." ifadesini kullandı.
Abdiş, akrabalarının, Çin'de suç işlediklerini iddia ettiği dönemde Kazakistan'da olduklarını kanıtlamalarına rağmen hepsinin hapis cezası aldığını belirtti.
Kendisinin de Kazak vatandaşı olmasına karşın Çin'de 2 yıl ev hapsinde tutulduğuna dikkati çeken Abdiş, "Vize süremi bahane ederek, Kazakistan'a geldim ve bir daha Çin'e dönmedim. Orada Kazak vatandaşlarının bile hakları ihlal ediliyor. Yakınlarıma kavuşmak için uluslararası toplumdan yardım istiyorum." diye konuştu.
- "Tek suçları ibadet etmeleri"
Şolpan Amerken de Çin'de hükümet tarafından din görevlisi olarak atanan ağabeyinin "din propagandacısı, terörist" suçlamasıyla önce toplama kampına gönderildiğini, daha sonra 17 yıl hapis cezasına çarptırıldığını dile getirdi.
Diğer iki akrabasının da 9 aydır toplama kamplarında tutulduğunu kaydeden Amerken, "İnsanların Çin hükümetince hakları çiğneniyor. Bu insanların tek suçu Kazak olması ve ibadet etmesi. Kazak hükümetini ve uluslararası toplumu, adaletin yerini bulması için desteğe çağırıyorum." ifadesini kullandı.
Çin'de 500 binin üzerinde Kazak vatandaşının yaşadığı tahmin ediliyor.
