Rus tarihinde önemli bir yer tutan Beyaz Hareketi'nin liderleri kimine göre kahraman, kimine göre ise vatan haini. Bolşeviklere savaş açan 5 lider, daha şanslı ya da daha yetenekli olsaydı, savaşı kazansaydı Rusya'nın liderleri olabilirdi.
Ancak tarih farklı çıktı. Bolşevikler, I.Dünya Savaşı'nın tükettiği ve iç çelişkilerle parçalanan aç bir ülkede iktidarı ele geçirdiğinde, 1917 Ekim Devrimi'ni tüm Ruslar, sevinçle karşılamadı. Birçoğu, Cursed Days'in günlüğünde yazan Ivan Bunin adlı bir kadının ifade ettiği bakış açısını paylaştı: “Bolşeviklerden [iktidara gelen] kim yararlandı? Halkın yaşamı daha da kötüleşti.”
Komünistlerden memnun olmayanların bazıları, 1918'de patlak veren İç Savaş sırasında Beyaz Hareket'in (Bolşeviklerin Kızıl Ordusu'nun aksine) bir parçası olarak ellerinde silahlarla karşı karşıya kaldılar. Acımasız çatışma 1922'ye kadar sürdü. Beyazlar kaybetti, ama liderleri ve kahramanları inandıkları şey için savaşmak için ellerinden geleni yaptılar.
'Beyazlar Hareketi'nin liderleri olarak Rus tarihine geçen ve yaşamları hüsranla biten 5 liderin öyküsü:
Lavr Kornilov (1870-1918)
Temmuz 1917'de Rus ordusunun Başkomutanı General Kornilov, iktidarı ele geçirmeden önce bile Bolşeviklerden kurtulma şansına sahipti. Siyasi tartışmalar şiddetlenirken, birliklerini önden Petrograd'a götürdü, Vladimir Lenin'i ve diğer Bolşevik liderleri tutuklamak istedi.
'Kornilov Olayı' başarısız oldu: başkentin yolları engellenmişti ve ılımlı hükümete sadık kalan garnizon askerleri Kornilov'u ve askerlerini tutukladı.
Kornilov'un yardımcısı, “Hayatının çoğunu Rusya, büyüklüğü, mutluluğu ve ihtişamı için savaşarak geçirdi ve herhangi bir siyasi sistemin artılarını ve eksilerini düşünecek zamanı yoktu” dedi.
Rusya'nın birliğini baltalayan Bolşevikler göz önüne alındığında Kornilov onlarla acımasızca savaşmaya karar verdi. “[İlk savaşlarda] Kornilov bir komutanın en iyi becerilerini gösterdi. Biyografisinde, her zaman halkıyla birlikteydi, her savaşa bizzat önderlik ediyor,” diye yazıyor. Nisan 1918'de rastgele bir el bombasıyla ölümcül şekilde yaralandı. Çok erken saatlerde, Beyaz Ordu en iyi komutanlarından birini kaybetti.
Anton Denikin (1872-1947)
Çarlık Rusyası'nın en ünlü komutanlarından biri olan General Denikin bir keresinde “Daha önce inandım ve Bolşeviklerle mağlup oluncaya kadar mücadelenin gerekli olduğuna inanıyorum” dedi. “Aksi takdirde, sadece Rusya değil, tüm Avrupa harabeye dönüşecek.” Denikin birlikte hareket ettileri, Kornilov'un Nisan 1918'de ölümünden sonra Gönüllü Ordu'nun komutasını devraldı.
Daha sonra Denikin, Kızıllar'a karşı cesurca savaşan, Kırım, Ukrayna ve güney Rusya'nın büyük bir bölümünü ele geçirerek Ekim 1919'a kadar Moskova'ya ulaşan Güney Rusya Silahlı Kuvvetleri'ne başkanlık etti. Bununla birlikte, Bolşevikler güçlerini yeniden toplayıp Beyaz Orduyu yenmeyi başardılar. 1919-1920 kışından başlayarak Denikin, bir şehri iki kere arka arkaya kaybederek geri çekildi ve sonunda Nisan ayında istifaya zorlandı.
Ordudan istifa ettikten sonra Avrupa'ya kaçtı. 1945 yılında Sovyet Ordusu birliklerinin Avrupa'ya kadar gelmesi Denikin'in Amerika'ya göçmesine zorladı. Ve bir göçmen olarak Denikin anılarını yazarak sessiz bir hayat sürdü. Ünlü Rus general 1947 yılında Amerika'da hayatını kaybetti. 2005 yılında Denikin'in naaşı Moskova'da toprağa verildi.
Alexander Kolchak (1874-1920)
Kornilov ve Denikin Rusya'nın güneyinde savaşırken Amiral Kolçak ise Uzak Doğu ve Sibirya'daki Bolşeviklere saldırdı. Boş zamanlarında 1904-1905 Rus-Japon Savaşı'nda savaşan ve I.Dünya Savaşı sırasında Karadeniz filosuna yön veren bir Arktik kâşif Kolchak, Bolşevikler tarafından istifaya zorlandıktan sonra bir yıl yurtdışında geçirdi. Ancak Eylül 1918'de ülkesini “Kırmızı Veba” dan kurtarmak için geri döndü. Başarılı olamadı.
Rusya'nın Yüksek Hükümdarı ilan edildi ve Beyaz Hareketin lideri olarak kabul edilen Kolçak, yabancı kuvvetlerle (İngiliz, Fransız ve Japon) yakın işbirliği yaptı.
1919 ilkbaharında Kolçak, Doğu Rusya'nın Bolşevik karşıtı güçlerini birleştirdi ve Bolşevikleri yenerek ve Volga bölgesine ulaştı. Ancak daha sonra yeterli desteği olmayan Beyaz Ordu kaybetmeye başladı.
Yaz aylarında Bolşevikler saldırıya geçti ve yarım yıl sonra Kolçak'ın orduları yenildi. Yakalanarak, ölüm cezasına çarptırıldı. 7 Şubat 1920'de Amiral Kolçak İrkusk kentinde Angara ırmağı kenarında kurşuna dizilerek öldürüldü, yerdeki cesedi ise kızgın Bolşevik yanlıları tarafından tekmelendi.
Nikolai Yudenich (1862-1933)
İç Savaş, birçok parlak askeri komutanı oldukça beceriksiz görüyordu, çünkü kayıp bir davayı desteklediler. General Nikolai Yudenich'in hayatı bu noktayı iyi kanıtlıyor. Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkasya cephesini yönetti ve Türk ordusunu yenerek, “yeni Suvorov” lakabını kazandı. (Suvorov, Rus İmparatorluk tarihinin en büyük askeri komutanıydı, tek bir savaşı kaybetmedi).
Herkes Yudenich'e büyük ilgi gösterdi. Kızıl Ordu, Kuzey Batı Ordusunu liderlik eden Denikin'e karşı tüm güçlerini birleştirerek 1919 sonbaharında saldırı başlattı. Kızılların, başkenti, Yudenich'e karşı kaybetme şansı çok gerçek görünüyordu. Ancak Bolşevik hükümetinin askeri bakanı Leon Troçki, tüm güçlerini seferber etmeyi ve ordusu nispeten küçük olan Yudenich'i yenmeyi başardı. Bolşevikler, Ocak 1920'de Estonya ile bir anlaşma müzakere ettiklerinde Yudenich, ülkeden büyük miktarda nakitle kaçmaya çalıştı. Tutuklandı, ancak daha sonra serbest bırakıldı ve ülkeyi terk etmesine izin verildi. Sürgünde günlerini Fransız Rivierası'nda yaşayarak, burada öldü.
Pyotr Wrangel (1878-1928)
Asil kökenleri ve siyah kıyafetleri nedeniyle 'Kara Baron' lakaplı General Wrangel, Denikin'in birkaç savaşı kaybetmesi ve yüksek komutanın dışına çıkması sonrasında 1920 yılında Beyaz Ordunun en üst saflarına adım attı. O zamana kadar, Beyaz Ordu sadece kendi kontrolünde Kırım'a sahipti ve Kızıllar tarafından kuşatıldı.
Wrangel, beyazlar tarafından kontrol edilen tüm toprakları yöneten hem siyasi hem de askeri bir liderdi. “Kuşatılmış bir kalede sadece bir tür güç var - askeri güç,” diye yazdı. Aynı zamanda, Wrangel seleflerinin hatalarını düzeltmek için elinden geleni yaptı, Beyaz davası için daha fazla taraftar kazandı: tarım reformu üzerinde çalıştı, etnik azınlıklara ulusal özerklik vaat etti.
Ordusu, Bolşevikleri bir süreliğine tutmayı başardı, Kırım'a girmelerine izin vermedi, ancak Kasım 1920'de Kızıllar Beyaz savunmaları kırdı ve bu son oldu. Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine yol açan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biri olmakla suçlanan General Wrangel, 1928'de Belçika'da tüberkülozdan öldü.
