19 Ocak'ta Almanya'nın başkenti Başbakan Merkel'in ev sahipliğinde düzenlenen Libya Konferansı'nın yankıları sürerken; zirvede alınan kararların uygulanıp uygulanmayacağı tartışılıyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Berlin'deki Libya barış zirvesinin sonunda konuştuğunda, çevresi Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından kuşatıldı.
Libya'nın iki rakip lideri Mareşal Halife Hafter ve Başbakan Fayiz es Serrac, teknik olarak zirvede yer almadılar.
Günün sonunda sahne, Rusya Devlet Başkanı Putin'i olayların merkezinde gösteren tartışmalardan elde edilen görüntülerle tam bir tezat oluşturuyordu.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'nin zirve toplantısı hakkında konuşma yaparken Merkel, Rus lideri Putin'e bakarken görünüyor.
Pazar gününün gerçekleştirilen Berlin Konferansı'nın ana hedefi Libya'da kalıcı bir barış için bir yol çizmekti. Ancak görüşmelerde Avrupa'yı tekrar oyuna sokmak amaçlandı.
Merkel her iki yönden amacını ulaştığını hissetti ve “zorlu bir yol” olduğunu belirterek, “Hepimiz politik bir çözüme ihtiyacımız olduğunu kabul ettik. Son günlerde askeri bir çözüm şansı yok” dedi.
BM Genel Sekreteri Guterres ise, “Dünya, Libya'da gerçek bir bölgesel yükseliş riskiyle karşı karşıyaydı ve bu risk Berlin'de önlendi. Tüm katılımcılar Libya'ya müdahale etmekten kaçınmayı taahhüt ettiler. Çatışmayı durdurma ve silahları bırakma çağrımızı yeniliyoruz” dedi.
Görüşmeler, 12 ülkenin liderleri ile Arap Birliği, BM, AB ve Afrika Birliği arasındaki anlaşma ile sona erdi.
Merkel, katılımcıların Libya'ya müdahaleyi sona erdirme ve 2011'den bu yana BM silah ambargosunu destekleme taahhüdünü vurguladı.
Konferans sonunda alınan kararda en umut verici kazanç ise, kalıcı bir ateşkesi denetlemek için askeri bir heyetin oluşturulması planlamasıydı.
Libya Ulusal Ordusu Lideri Hafter ve Ulusal Uzlaşma Hükümeti Başbakanı Serrac'ın çözümleri görüşmek üzere Cenevre'de bir araya gelecek.
Zirvenin sonucunda net eksiklikler vardı. Bu ay Türkiye ve Rusya'nın düzenlediği ateşkesin ötesinde daha ateşli bir ateşkes anlaşması olmaması, birliklerin Avrupa'dan veya başka yerlerden barışı koruma olasılığını engelledi.
Merkel, silah ambargosunu uygulamak veya Libya'daki diğer dış müdahaleleri cezalandırmak için herhangi bir yaptırım söz konusu olmadığını da itiraf etti.
Müzakerelerin isteklerinin ne ölçüde başarısız olduğu, zirve başlarken Reuters ve CNN tarafından görülen bir taslak tebliğde gösterildi.
Pazar günü imzalanan altı sayfalık sözleşmedeki 55 maddede, taslakta yer alan BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarının uyguladığı ateşkes bulunmuyor.
Ancak katılımcılar, "silahlı çatışmaya veya Libya'nın iç işlerine karışmaktan kaçınmaya" karar verdiler ve tüm uluslararası çıkarları olanları da aynısını yapmaya çağırdılar.
Tebliğ taslağı gelecekteki Libya zirvelerine yön veriyor. Konferansa katılan ülkelerin başkentleri, taslaktaki tekliflere ve BM tarafından Libya'ya yönelik barış sürecine bağlılık gösterdiler.
Berlin konferansının önemi, ABD'nin bölgedeki göreceli olarak ayrılmasının ardından Arap ve Batı uluslarının çizdiği çizgide olacak.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun zirveye en göze çarpan müdahalesi, bir ABD vatandaşının Mısır hapishanesinde ölmesi yüzünden Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'yi azarlamasıydı.
Berlin'den ayrıldıktan sonra Bay Pompeo, Bayan Merkel, BM ve diğerlerinin Libya'da inisiyatif alması için mutlu olduğunu söyledi ve “Tam teşekküllü bir ateşkes ve geçici bir duruş yönünde ilerleme kaydedildi. Hâlâ yapılacak çok iş var. Karmaşık bir savaş alanı” dedi.
Gözler bundan sonra Berlin Konferansı'ında Libya ile alınan kararların uygulanıp uygulanmayacağını, Libya'daki taraflar arasındaki barışın nasıl sağlanacağına çevrildi.
